Verslag van de Verdiepingstraining Filosoferen met Kinderen 24 mei en 6 juni 2014.
Gegeven door WonderWhy en Wereldwijs Filosoferen. Geschreven door Karen Faber.
‘Inhoudelijk sterk en toch heel praktisch’
Op 24 mei 2014 ontmoetten de deelnemers elkaar in boerderij Ons Genoegen, in de mooie landelijke omgeving van Woerden. Voor enkelen een reden om vanaf het station te voet te komen. Anderen maakten dankbaar gebruik van onze taxi service.
In deze rustgevende en inspirerende omgeving, met de koeien en kippen op de achtergrond, werd hard nagedacht over fundamentele, filosofische vragen. Er zijn zoveel vragen te stellen, dat we voor het overzicht teruggrijpen op de vier hoofdvragen van Kant:
Wat kan ik weten? Wat moet ik doen? Wat mag ik hopen? Wie is de mens?
Deze vragen te beantwoorden kwamen we uiteraard niet aan toe. Eerst oefenen in het stellen van filosofische vragen, naar aanleiding van een bijzonder kunstzinnig filmpje. En daarna direct in gesprek. Want filosoferen is een werkwoord. Filosoferen leer je volgens ons vooral door zelf te doen. Filosoferen leer je door te ervaren, daarop te reflecteren en te leren van feedback.
Iedereen kreeg de gelegenheid om zelf het gesprek te leiden. De tijd vloog om en ondertussen had de gastvrouw een luxe lunch bereid. Tijdens de lunch leerden de deelnemers afkomstig uit heel Nederland, elkaar beter kennen. Fijn om ervaringen te delen, vooral als je net begint met filosoferen.
Daarna door naar deel twee van de verdieping: logisch redeneren. Eerst weer zelf ervaren natuurlijk. Dit keer in de vorm van een ‘vier-tafel-experiment’. Ontdek maar eens of een redenering die niet waar is, wel logisch kan zijn! Zomaar een voorbeeld: ‘Als je zin in een koekje hebt, mag je er één pakken. Je hebt geen zin in een koekje. Je mag geen koekje pakken’. In groepjes werd gediscussieerd: kloppen de redeneringen nu wel, of niet, en waarom? Best moeilijk bleek dat te zijn. Daarna werd de zaak verhelderd door uitleg van theorie over logica.
Dag twee, 6 juni: een stralende, zonnige dag! De deelnemers werden letterlijk warm onthaald. Na een kopje koffie op het terras, haalden we met de deuren wijd open de frisse buitenlucht naar binnen. ‘Kan die haan even uit?’ vroeg één van de deelnemers. De haan kraaide enthousiast door. Deze dag stond in het teken van pedagogische en didactische uitdagingen waar je tegenaan loopt tijdens het filosoferen. Wat doe je als een kind eindeloos wil blijven vertellen? Of als een kind niets zegt? Of als kinderen steeds afgeleid zijn van het onderwerp? Goede vragen. Door diverse uitdagingen tijdens het filosoferen aan te gaan, kwamen deelnemers zelf op oplossingen en hielpen zij elkaar daarin. Afsluitend gaven we theorie en tips mee.
Na een gezonde lunch buiten in de zon op het terras, was het tijd om in groepjes een eigen les te maken, en deze uit te voeren. Leuke activerende werkvormen werden in de praktijk gebracht. Het thema van de les varieerde van leugens, mensen en dieren, tot aan persoonlijkheid (bijvoorbeeld: als je lichaam helemaal verandert, ben je dan nog wel dezelfde persoon?).
Wat vonden de deelnemers er zelf van? Een greep uit de reacties:
- ‘Met veel plezier en interesse volgde ik de dagen. Was prima om zelf te oefenen (ook spannend…). Heb nu meer vertrouwen om aan de slag te gaan’
- ‘Goede docenten die de gave bezitten om ook moeilijke dingen eenvoudig uit te leggen’
- ‘Scherp en kritisch benaderd, dat was fijn in de feedback’
- ‘Inhoudelijk sterk en toch heel praktisch’
- ‘Vele kleurrijke praktijkvoorbeelden’.
Heb je deze verdiepingstraining gemist? In 2015 is er weer een (klik hier voor meer info).
Wil je eerst meer over de basis van het filosoferen leren?
Doe mee op 8 en 22 november 2014 (klik hier voor meer info).